Το Iδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ) είναι το πιο σύγχρονο ερευνητικό κέντρο στην Ελλάδα, το οποίο ξεκίνησε τις ερευνητικές του δραστηριότητες το 2004. Στεγάζεται σε ένα μοντέρνο οικοδομικό σύμπλεγμα κτιρίων 32.000 τετραγωνικών μέτρων που βρίσκεται 3 χλμ από το κέντρο της Αθήνας.

Η θεμελιώδης αρχή πάνω στην οποία δημιουργήθηκε το ΙΙΒΕΑΑ είναι ο συνδυασμός της βασικής έρευνας με την κλινική έρευνα, ο οποίος  προσφέρει την ιδεώδη βάση για την άμεση αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της βασικής βιολογικής έρευνας σε ιατρικές εφαρμογές, δηλαδή για την ανάπτυξη της λεγομένης «μεταφραστικής έρευνας» (translational research). Το ΙΙΒΕΑΑ είναι το μοναδικό κέντρο στην Ελλάδα και ένα από πρώτα Ευρωπαϊκά κέντρα Μεταφραστικής Έρευνας.

Ο κύριος στόχος του ΙΙΒΕΑΑ είναι η επίτευξη Αριστείας στις βιοϊατρικές επιστήμες μέσω της απασχόλησης και συνεργασίας ερευνητών οι οποιοι διεξάγουν προηγμένη βασική και μεταφραστική έρευνα, καθώς και μέσω της εκπαίδευσης νέων επιστημόνων στους οποίους προσφέρονται όλες οι δυνατότητες που μπορεί να παρέχει ένα ιδιαίτερα δραστήριο επιστημονικό περιβάλλον.  To ΙΙΒΕΑΑ είναι το μεγαλύτερο Σχολείο Βιοϊατρικής Έρευνας στην Ελλάδα όπου περισσότεροι από 450 ερευνητές όλων των βαθμίδων, συμπεριλαμβανομένων των μεταπτυχιακών σπουδαστών, υποψηφίων διδακτόρων, μεταδιδακτορικών επιστημόνων και τεχνικών ασκούν τις ερευνητικές δραστηριότητές τους στο IIBEAA και υποστηρίζονται από 52 υπαλλήλους, των κλάδων οικονομικών, διοικητικών, τεχνικών και μηχανικών.  Στο ΙΙΒΕΑΑ διεξάγονται 6 Μεταπτυχιακά προγράμματα εξείδικευσης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου φοιτούν 150-200 μεταπτυχιακοί φοιτητές κατ’ έτος.

Το ΙΙΒΕΑΑ στεγάζει 50 ερευνητικές ομάδες που εστιάζουν τις δραστηριότητές τους στην κατανόηση των βασικών μηχανισμών και της παθοφυσιολογίας του ανοσολογικού συστήματος, του καρδιαγγειακού και νευρικού συστήματος καθώς επίσης των βλαστοκυττάρων, της ανάπτυξης, της γήρανσης και του καρκίνου.

Το ΙΙΒΕΑΑ αποτελείται από 4 Ερευνητικά Κέντρα (Ινστιτούτα) που δραστηριοποιούνται στους τομείς της Βασικής Έρευνας, της Κλινικής, Πειραματικής Χειρουργικής και Μεταφραστικής Έρευνας, της Βιολογίας Συστημάτων και της Περιβαλλοντικής Υγείας.  Οι επιστημονικές δραστηριότητες του Ιδρύματος υποστηρίζονται από επιχορηγήσεις στους ερευνητές που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα, τις ΗΠΑ και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς χρηματοδότησης και συμπληρώνεται περαιτέρω από εσωτερικά κονδύλια, τα οποία διανέμονται σύμφωνα με τις ανάγκες και τα επιστημονικά επιτεύγματα των ερευνητών. Το ΙΙΒΕΑΑ έχει θεμελιώσει μια ισχυρή διεθνή δραστηριότητα συνεργασιών με άλλα Ευρωπαϊκά ΕυρωπαΊκά Κέντρα μέσω των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης (FP6, FP7, προτεραιότητας βιολογικών επιστημών και προγράμματος Marie Curie με στόχο τον επαναπατρισμό ερευνητών της ΕΕ στις χώρες τους), καθώς επίσης και με πανεπιστήμια των ΗΠΑ.  Το ΙΙΒΕΑΑ εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Ερευνητικών Υποδομών (ESFRI) για την δημιουργία Βιοτραπεζών (BBMRI), υποδομών για Μεταφραστική Έρευνα (EATRIS) και Βιολογίας Συστημάτων (ISBE) και είναι ο εθνικός συντονιστής για την ανάπτυξη αυτών των ερευνητικών υποδομών στην Ελλάδα.  Στα πλαίσια αυτά και με την υποστήριξη της ΕΕ και από το ΕΣΠΑ, το ΙΙΒΕΑΑ ανακαινίζει και εξοπλίζει πλήρως το «Λοβέρδειο» κτήριο του Νοσομομείου Σωτηρία όπου θα εγκατασταθεί η πρώτη Ελληνική Βιοτράπεζα ιστών, κυττάρων και υγρών και η πρότυπη Μονάδα Κλινικών Δοκιμών για γενόσημα και πρωτότυπα φάρμακα.

Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΙΒΕΑΑ υποστηρίζονται από σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις και εργαστηριακές υποδομές. Όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός για προηγμένη βιοϊατρική έρευνα είναι διαθέσιμος συμπεριλαμβάνομένων μεταξύ άλλων μικροσυστοιχιών DNA, αναλυτών Κυτταρομετρίας Ροής, μικροτόμων laser, φαρμακοτεχνολογίαw, μονάδας βιολογικής απεικόνισης (bioimaging), μονάδα διαγονιδιακών πειραματοζώων, μονάδες ιστολογίας και βιοπληροφορικής.  Το ΙΙΒΕΑΑ είναι επίσης εξοπλισμένο με την πλέον σύγχρονη μονάδα πρωτεομικής και γονιδιωματικής ανάλυσης.  Το Ελληνικό Κέντρο Γονιδιωματικής (δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και της Ευγενίας Θεοχάρη) είναι μοναδικό στον Ελληνικό χώρο και είναι εξοπλισμένο με αλληλουχητές DNA νέας γενιάς και με υπερσύγχρονο σύστημα υπερ-υπολογιστών για την αποθήκευση και ανάλυση του γονιδιώματος ασθενών πασχόντων από καρκίνο, καρδιαγγειακές νόσους, μεταβολικές νόσους νευροεκφυλιστικές νόσους κλπ και την μοντελλοποίηση φυσιολογικών και παθοφυσιολογικών διεργασιών.

Το Ιδρυμα διαθέτει μια εξαιρετικά οργανωμένη μονάδα πειραματοζώων που στεγάζει 23.000 ποντίκια σε χωριστά αεριζομένα κλουβιά καθώς επίσης και άλλα ζωικά πρότυπα. Η μονάδα πειραματικής χειρουργικής είναι μια πρότυπη μονάδα που υποστηρίζει οποιοδήποτε τύπο χειρουργικής επέμβασης και είναι επίσης εξοπλισμένη με ειδική σύγχρονη μονάδα ποζιτρονιακής τομογραφίας μικρών ζώων για την εξυπηρέτηση των ερευνητών του ΙΙΒΕΑΑ και ολόκληρης της Ελλάδας. Παρέχεται επίσης κτηνιατρική επίβλεψη σε καθημερινή βάση, και έχει ήδη ληφθεί διαπίστευση από τις υπεύθυνες Ευρωπαϊκές και Εθνικές Επιτροπές.

Στο ΙΙΒΕΑΑ λειτουργεί ημερήσια κλινική 6 κρεβατιών εξειδικευμένη σε καρδιαγγειακές, μεταβολικές, αιματολογικές και καρκινικές παθήσεις και υποστηρίζεται από τον απαραίτητο ιατρικό εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό, συμπεριλαμβανομένης κλινικής μονάδας ποζιτρονικής τομογραφίας (PET-CT), μονάδας ηχοκαρδιογραφίας, μονάδας καρδιοαναπνευστικής και άσκησης στρες κλπ. Η Δημόσια Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΙΙΒΕΑΑ έχει διαπίστευση ορθής λειτουργίας από το παγκόσμιο δίκτυο FACT-NETCORD και έχει συμβάλει με την χορήγηση βλαστοκυττάρων στο Νοσοκομείο Παίδων και στο εξωτερικό σε επιτυχείς μεταμοσχεύσεις για την αντιμετώπιση περιπτώσεων αιματολογικών διαταραχών ανηλίκων.  Επιπλέον, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Υγείας, το οποίο συνδέεται με δορυφόρο, παρακολουθεί συνεχώς τις αλλαγές του κλίματος (τα επίπεδα του όζοντος, ηλιακή ακτινοβολία και ατμοσφαιρικών ρύπων).

Στα 10 χρόνια πλήρους λειτουργίας, η έρευνα που διεξάγεται στο ΙΙΒΕΑΑ έχει λάβει διεθνή αναγνώριση, καθώς οι ερευνητές του έχουν δημοσιεύσει έναν εντυπωσιακό αριθμό επιστημονικών εργασιών σε περιοδικά με μεγάλο δείκτη απηχήσεως (άνω των 1200 διεθνών  δημοσιεύσεων. Επιπλέον, ερευνητές του ΙΙΒΕΑΑ έχουν λάβει ανώτατες διεθνείς επιστημονικές διακρίσεις όπως εκλογή στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία Επιστημών (Academia Europeae), στο συμβούλιο του ΕΜΒΟ (European Molecular Biology Organization), επιχορηγήσεις από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (European Research Council) κλπ.  Απόφοιτοι του ΙΙΒΕΑΑ (Διδάκτορες και μεταδιδάκτορες) ήδη στελεχώνουν Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης ως Καθηγητές/Ερευνητές καθώς επίσης και Φαρμακευτικές και Βιοτεχνολογικές εταιρείες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.  Το ΙΙΒΕΑΑ έχει στην κατοχή του 12 Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας στους τομείς των προγεννητικών διαγνώσεων, νευροεκφυλιστικών νόσων, καρκίνου, νεφροπαθειών κλπ.  Από την ίδρυσή του, το ΙΙΒΕΑΑ έχει συμμετάσχει συνολικά σε άνω των 300 ερευνητικών προγραμμάτων εκ των οποίων 85 της ΕΕ (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, FP6, FP7, Marie Curie κλπ.) και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ). Εκτός από τις εθνικές και ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, η έρευνα στο ΙΙΒΕΑΑ χρηματοδοτείται επίσης από άλλες διεθνείς πηγές, όπως το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΗ), Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας Καρκίνου (AICR), το Αμερικανικό Ίδρυμα Λευχαιμίας και Λεμφώματος, το Ίδρυμα Νεανικού Διαβήτη (Juvenile Diabetes Research Foundation), το Ίδρυμα της Νόσου του Πάρκινσον Michael J. Fox, το Μarch of Dimes, το Human Frontier Science Foundation κ.α., καθώς και από φαρμακευτικές και βιοτεχνολογικές εταιρείες.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ποικιλία των μονάδων υποστήριξης της έρευνας έχει πρόσφατα ενισχυθεί από την ανάπτυξη των ακόλουθων υποδομών:

α) Ελληνική Εθνική Βιοτράπεζα για τη συλλογή και την αποθήκευση ιστών, υγρών και χειρουργικών δειγμάτων. Η υποδομή αυτή έχει ενταχθεί επισήμως στην Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία  Ερευνητικών Υποδομών Βιοτραπεζών BBMRI ως πλήρες μέλος «BBMRI-GR».
β) Η Υποδομή Ελληνικής Μεταφραστικής Ιατρικής (EATRIS-GR), η οποία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της σε συνεργασία με το γειτονικό νοσοκομείο «Σωτηρία» αναπτύσσοντας κλινική μονάδα 36-κλινών για κλινικές δοκιμές Φάσης Ι και για φαρμακευτικές μελέτες βιοϊσοδυναμίας (π.χ. αξιολόγηση των γενόσημων φαρμάκων).