Ο Δρ Ευάγγελος Ανδρεάκος από το Κέντρο Ανοσολογίας και Μεταμοσχεύσεων του ΙΙΒΕΑΑ συντονίζει το ερευνητικό πρόγραμμα RISKYCAD συνολικού προϋπολογισμού 8 εκατ. Ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το πρόγραμμα που αξιολογήθηκε ανάμεσα στο 10% των καλύτερων προτάσεων που κατατέθηκαν για την πρόσκληση του 7ου προγράμματος Υγεία-2012-Καινοτομία, φέρνει κοντά 6 ερευνητικούς φορείς, 4 βιοτεχνολογικές εταιρίες και 1 βιομηχανία από τις Ελλάδα, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Γαλλία, Φιλανδία και Ιταλία με σκοπό την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών μεθόδων για την αναγνώριση ασθενών υψηλού κινδύνου για στεφανιαία νόσο  και νέων  φαρμάκων για εξατομικευμένη θεραπεία.

Παρόλο που η στεφανιαία νόσος και το εμφράγμα του μυοκαρδίου αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στον ανεπτυγμένο κόσμο, η διαστρωμάτωση των ασθενών σε υψηλό ή χαμηλό ρίσκο με βάση τις υπάρχουσες διαγνωστικές μεθόδους δεν είναι είναι επαρκής, εμποδίζοντας έτσι τη σωστή κλινική αντιμετώπιση. Για παράδειγμα, το Framingham Risk Score που χρησιμοποιείται ευρέως μπορεί να προβλέψει ικανοποιητικά την πιθανότητα για μελλοντικά επεισόδια στις πολύ ακραίες περιπτώσεις αλλά αποτυγχάνει να διαγνώσει το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που θα υποστούν καρδιαγγειακό επεισόδιο και που προέρχονται κυρίως από τις υπο-ομάδες που χαρακτηρίζονται ως χαμηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου. Αυτό εμποδίζει την εφαρμογή προφυλακτικών θεραπειών και την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ασθένειας.

Το πρόγραμμα RISKYCAD θα εκμεταλλευτεί τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις για να εντοπίσει νέους βιοδείκτες για την ανίχνευση ασυμπτωματικών ασθενών υψηλού κινδύνου ως προς την εκδήλωση εμφράγματος του μυοκαρδίου. Θα χρησιμοποιηθούν μερικές από τις πιο καλά χαρακτηρισμένες Ευρωπαϊκές ομάδες πληθυσμού με στεφανιαία νόσο για να ανακαλυφθούν νέα μόρια-βιοδείκτες και να αναπτυχθούν νέα διαγνωστικά προϊόντα. Πειραματικά πρότυπα βασισμένα πάνω σε επαναπρογραμματισμένα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα από επιλεγμένους ασθενείς με στεφανιαία νόσο θα χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη μεταβολικών αλλαγών που συνδέονται με τη συμπτωματολογία της ασθένειας. Μεταβολές για παράδειγμα στο μεταβολισμό λιπιδίων στο συκώτι ή στη ρύθμση της φλεγμονής θα εντοπιστούν σε ασθενείς υψηλού κινδύνου στεφανιαίας νόσου, και στοχευμένες θεραπείες θα μελετηθούν σε συμβατικά και νέα προκλινικά ζωικά πρότυπα. Το γεγονός ότι η μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί στο πρόγραμμα RISKYCAD βασίζεται σε καλά χαρακτηρισμένους ασθενείς και κλινικούς φαινότυπους, αναμένεται να υποστηρίξει την ανάπτυξη μεθόδων διαστρωμάτωσης καθώς και στοχευμένων θεραπειών άμεσα εφαρμόσιμων στην κλινική πράξη. Παράλληλα, μοναδικές υπολογιστικές πλατφόρμες μοντελοποίησης προβλέψεων θα χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό βιολογικών αλληλοεπιδράσεων και την επαναστόχευση φαρμάκων, ωστε να επιλεγούν φάρμακα ή συνδυασμοί φαρμάκων που ταιριάζουν σε εξατομικευμένη βάση με το προφίλ  ασθενών, όπως αυτό προκύπτει απο τους βιολογικούς τους δείκτες. Τα τελικά (μεταφραστικά) αποτελέσματα του προγράμματος θα είναι (i) μια σειρά νέων βιοδιαγνωστικών τεστ για ασυμπρωματικούς ασθενείς που είναι σε υψηλό ρίσκο για στεφανιαία νόσο που θα μπορούν να παραγγελθούν από γενικούς γιατρούς ή εξειδικευμένους καρδιολόγους από κλινικά εργαστήρια ρουτίνας , (ii) νέα μοντέλα εκτίμησης καρδιαγγειακού κινδύνου, και (iii) ένα σετ από επαναστοχευμένα φάρμακα έτοιμα για περαιτέρω ανάπτυξη με στόχο την βέλτιστη θεραπεία ασθενών υψηλού κινδύνου στεφανιαίας νόσου.

Περισσότερες πληροφορίες: Ευάγγελος Ανδρεάκος (vandreakos@bioacademy.gr)