Biomedical Research Foundation Academy Of AthensAcademy Of Athens
News :ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Απρίλιος 2020

Διαγνωστικές και Ερευνητικές δραστηριότητες από το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19

 

 

Το ΙΙΒΕΑΑ, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης από την εξελισσόμενη πανδημία COVID-19 που προκαλείται από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, έχει από την αρχή της επιδημίας δρομολογήσει δραστηριότητες στους εξής τομείς:

  • ανάπτυξη και εφαρμογή αξιόπιστων μοριακών και ανοσολογικών εργαλείων για την ταυτοποίηση και χαρακτηρισμό του ιού
  • κατανόηση της παθοφυσιολογίας της λοίμωξης
  • αναγνώριση θεραπευτικών στόχων, καθώς και αρωγή προς τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας μέσω της πραγματοποίησης εξειδικευμένων αναλύσεων.   

Σε αυτό το πλαίσιο, το ΙΙΒΕΑΑ πρωτοστάτησε σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας του ΕΚΠΑ και το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ στην υποβολή ερευνητικού πρωτοκόλλου με τίτλο «Επιδημιολογική μελέτη του ιού SARS-CoV-2 στην Ελλάδα και γενετική πρόβλεψη κινδύνου για την νόσο COVID-19» στην Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. 

Το έργο εγκρίθηκε στις 9/4/2020 και θα χρηματοδοτηθεί από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Οι κύριοι επιστημονικοί υπεύθυνοι του έργου είναι:
  • Eθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών | Τμήμα Ιατρικής – Βασίλειος Γοργούλης
  • Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών – Δημήτριος Θάνος
  • Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης | Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών – Κώστας Σταματόπουλος

Στην υλοποίηση του έργου θα συμβάλλουν και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών "Αλέξανδρος Φλέμινγκ" και όλα τα Εθνικά Κέντρα Αναφοράς για τον κορωνοϊό.

Οι στόχοι του έργου είναι:

  • ανάπτυξη αξιόπιστων μεθόδων μοριακής και ανοσολογικής ταυτοποίησης του ιού με δυνατότητα ευρείας διαγνωστικής εφαρμογής από εργαστήρια που διαθέτουν την ανάλογη εμπειρία, επαρκή υλικοτεχνική υποδομή και εξειδικευμένο προσωπικό
  • δημιουργία εξειδικευμένης βιοτράπεζας δειγμάτων από ασυμπτωματικούς φορείς και πάσχοντες από COVID-19, στο πλαίσιο της εγκεκριμένης και εν λειτουργία εθνικής υποδομής βιοτραπεζών BBMRI-GR. Η συλλογή των δειγμάτων θα πραγματοποιηθεί από ασθενείς και ασυμπτωματικούς φορείς σε όλη την επικράτεια, τηρώντας όλους τους κανόνες που προβλέπονται από τη νομοθεσία
  • χαρτογράφηση της ποικιλομορφίας του γενετικού υλικού (RNA) του SARS-CoV-2 από τα δείγματα που θα συλλεχθούν με μεθοδολογία αλληλούχησης DNA νέας γενιάς (Next Generation Sequencing, NGS) και συσχέτιση των μεταλλάξεων του ιού με την εκδήλωση συμπτωμάτων και έκβασης της νόσου (VIROME analysis)
  • χαρτογράφηση της ποικιλομορφίας του ανθρώπινου DNA από δείγματα ασυμπτωματικών και πασχόντων με μεθοδολογίες NGS και γονοτύπησης με την χρήση μικροσυστοιχιών, και συσχέτιση των ευρημάτων με την εκδήλωση συμπτωμάτων και την έκβαση της νόσου
  • προσδιορισμός των ρεπερτορίων των αντιγονικών υποδοχέων ανοσοκυττάρων των ασθενών και των ασυμπτωματικών με μεθοδολογία NGS, με σκοπό την κατανόηση της άνοσης απάντησης στον ιό και του ρόλου του γενετικού υποβάθρου του ξενιστή στις σχετικές διεργασίες
  • ανάπτυξη βάσεων κλινικών δεδομένων σχετικών με την επιδημία στην Ελλάδα
  • λειτουργική ενοποίηση των δεδομένων από την ανάλυση των γονιδιωμάτων ιού/ανθρώπινων κυττάρων και των ρεπερτορίων των ανοσοκυττάρων με κλινικά, δημογραφικά και άλλα επιδημιολογικά δεδομένα με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την παθογένεια της λοίμωξης και την ανάδειξη προβλεπτικών δεικτών έκβασης της νόσου
  • ανάπτυξη, προτυποποίηση και εφαρμογή μεθοδολογίας για την εμπορική αξιοποίηση και διάχυση των νέων γνώσεων και την προαγωγή της επιχειρηματικότητας προς ανάπτυξη επικυρωμένων προβλεπτικών μοντέλων και προϊόντων για κλινική εφαρμογή

Στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου, το ΙΙΒΕΑΑ θα πραγματοποιήσει:

  1. μοριακές αναλύσεις (RT-PCR) ταυτοποίησης του ιού,
  2. το μεγαλύτερο μέρος των αναλύσεων χαρτογράφησης και αλληλούχισης του γενετικού υλικού του SARS-CoV-2 (VIROME),
  3. το σύνολο των μελετών γονοτύπησης φορέων και ασθενών, και
  4. τις αναλύσεις αλληλούχισης του πλήρους γονιδιώματος ασθενών με ακραία κλινικά χαρακτηριστικά (π.χ. άτομα νεαράς ηλικίας με βαρειά συμπτώματα της νόσου, ηλικιωμένοι ασυμπτωματικοί κλπ), όπως περιγράφονται στο πρόγραμμα. 

Οι γονιδιωματικές μελέτες θα πραγματοποιηθούν στο Ελληνικό Κέντρο Γονιδιωματικής που στεγάζεται στο ΙΙΒΕΑΑ.

Το ΙΙΒΕΑΑ θα είναι υπεύθυνο για την δημιουργία και λειτουργία της βιοτράπεζας COVID-19 στο πλαίσιο της εθνικής ερευνητικής υποδομής βιοτραπεζών BBMRI-GR της οποίας το ΙΙΒΕΑΑ είναι ο εθνικός συντονιστής φορέας και η οποία ανήκει στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Βιοτραπεζών BBMRI-ERIC.  Άνω των 300 δειγμάτων από 30 ασθενείς με την νόσο COVID-19, οι οποίοι νοσηλεύονται στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και στη Μονάδα Λοιμώξεων του Νοσοκομείου «Σωτηρία» ήδη αναλύονται για την παρουσία κυτταροκινών για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής.

Το ΙΙΒΕΑΑ θα συμμετάσχει επίσης στην ανάλυση των δεδομένων γονιδιωματικής που θα προκύψουν από την αλληλούχιση γονιδιωμάτων του ιού και ανθρώπων και της γονοτύπησης μέσω της χρήσης της εξειδικευμένης συστοιχίας υπολογιστών ανάλυσης γονιδιωμάτων που διαθέτει, καθώς και στην ανάπτυξη και προτυποποίηση αντισωμάτων μελέτης του ιού και της ανοσίας του πληθυσμού.