Πειραμ. Εκστρατιες Πεδίου

Η κινητή μονάδα Υγείας-Περιβάλλοντος του ΙΙΒΕΑΑ (Σχήμα 3) έχει συμμετάσχει σε πειραματικές εκστρατείες πεδίου που είχαν στόχο την καταγραφή των οπτικών ιδιοτήτων των αιωρούμενων σωματιδίων, δηλαδή βασικών παραμέτρων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Σχήμα 3. Η κινητή μονάδα Υγείας-Περιβάλλοντος του ΚΕΠΥ του ΙΙΒΕΑΑ με σύγχρονη τεχνολογία laser radar και όργανα μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε συνεργασία με το Μαριολοπούλειο-Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος, το Navarino Environmental Observatory (Ν.Ε.Ο.) και το Ε.Μ.Π.

Οι κυριότερες πειραματικές εκστρατείες πεδίου στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 2012-2018, ήταν οι ακόλουθες:

α. Συμμετοχή στο διεθνές πείραμα CHARMEX (2012)
Στόχος του CHARMEX ήταν η μελέτη των μηχανισμών μεταφοράς της σωματιδιακής ρύπανσης στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Στο πλαίσιο του πειράματος CHARMEX η κινητή μονάδα Υγείας-Περιβάλλοντος του ΙΙΒΕΑΑ μετακινήθηκε στο Navarino Environmental Observatory (Ιούνιος 2012) όπου κατέγραψε την μεταφερόμενη (εισερχόμενη) σωματιδιακή ρύπανση από την έρημο Σαχάρα και την κεντρική Ευρώπη προς την δυτική Ελλάδα, παράλληλα με όλους τους σταθμούς του Ευρωπαϊκού δικτύου σταθμών lidar (EARLINET).

β. Συμμετοχή στο διεθνές πείραμα AQUA-AGRO (2012)
Στόχος του διεθνούς πειράματος AQUA-AGRO ήταν η μελέτη της μεταβολής των οπτικών ιδιοτήτων των αερολυμάτων στον άξονα Αθήνα-Εύβοια-Βουκουρέστι.  Στο πλαίσιο του πειράματος AQUA-AGRO η κινητή μονάδα Υγείας-Περιβάλλοντος του ΙΙΒΕΑΑ μετακινήθηκε στον Οξύλιθο Ευβοίας (Κεντρικό Αιγαίο) τον Σεπτέμβριο 2012, όπου κατέγραψε την μεταφερόμενη (εισερχόμενη) σωματιδιακή ρύπανση από την έρημο Σαχάρα, την Δυτική Τουρκία και την Ρωσία, πριν αυτή εισέλθει στο Λεκανοπέδιο Αθηνών. Τα αποτελέσματα του διεθνούς πειράματος AQUA-AGRO δημοσιεύθηκαν στην Τελική Έκθεση έργου Ελληνο-Ρουμανικής Συνεργασίας ΓΓΕΤ 11 (ROM 36_5_ΕΤ30) (2014) και στην επιστημονική δημοσίευση (Papayannis et al., 2014).

γ. Συμμετοχή στο διεθνές πείραμα HYGRA_CD (2014)
Στόχος του διεθνούς πειράματος HygrA-CD που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου ITARS (www.itars.net) ήταν η μελέτη του ρόλου των αερολυμάτων στην δημιουργία νεφών στο Λεκανοπέδιο Αθηνών. Στο πλαίσιο του πειράματος HygrA-CD η κινητή μονάδα Υγείας-Περιβάλλοντος του ΙΙΒΕΑΑ μετακινήθηκε στο ΕΚΕΦΕ-ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ τον Μάϊο-Ιούνιο 2014, όπου κατέγραψε την παραγόμενη σωματιδιακή ρύπανση στο Λεκανοπέδιο Αθηνών, αλλά και την μεταφερόμενη (εισερχόμενη) από την έρημο Σαχάρα, την Δυτική Τουρκία και την Ρωσία, καθώς εισερχόταν στο Λεκανοπέδιο Αθηνών. Ένα τυπικό παράδειγμα μέτρησης του συντελεστή οπισθοσκέδασης των αιωρούμενων σωματιδίων παρουσιάζεται στο Σχήμα 4.

Σχήμα 4. Χωρο-χρονική μεταβολή της κατακόρυφης κατανομής του συντελεστή οπισθοσκέδασης των αιωρούμενων σωματιδίων στο πλαίσιο της πειραματικής εκστρατείας HYGRA_CD (2014).

Τα αποτελέσματα του διεθνούς πειράματος ΗygrA-CD δημοσιεύθηκαν από τους Papayannis et al. (2017).

δ. Συμμετοχή στην εκδήλωση για τα 180 χρόνια ΕΜΠ, «Το ΕΜΠ ανοίγει τις πύλες των εργαστηρίων του στο κοινό» (2017)
Ο κινητός σταθμός lidar συμμετείχε ενεργά στην εκδήλωση για τα 180 χρόνια από την ίδρυση του ΕΜΠ στην δράση «Το ΕΜΠ ανοίγει τις πύλες των εργαστηρίων του στο κοινό», μεταξύ 20-21 Οκτωβρίου 2017 (βλ. Σχήμα 5).

Σχήμα 5. Συμμετοχή του κινητού σταθμού lidar ΑΙAS στην Εκδήλωση «180 χρόνια ΕΜΠ».

Κατά την περίοδο 2019-2021, η κινητή μονάδα Υγείας-Περιβάλλοντος του ΙΙΒΕΑΑ συμμετείχε σε 3 πειραματικές εκστρατείες στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος PANACEA. Στόχος του ερευνητικού έργου PANACEA είναι η μελέτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορες αστικές περιοχές της Ελλάδος με έντονα φαινόμενα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και αντιστοιχούν στην χρονική περίοδο που επικρατούν περιοριστικά μέτρα λόγω του COVID-19.

ε. Συμμετοχή στο πείραμα PANACEA (Ιούλιος 2019) – Bόλος, Νομού Μαγνησίας
Ένα τυπικό παράδειγμα μέτρησης του συντελεστή οπισθοσκέδασης  των αιωρούμενων σωματιδίων παρουσιάζεται στο Σχήμα 6.

Σχήμα 6. Καταγραφή της κατακόρυφης κατανομής της χωροχρονικής μεταβολής του σήματος lidar (532 nm) (αριστερή εικόνα) και του συντελεστή οπισθοσκέδασης (δεξιά εικόνα) των αιωρούμενων σωματιδίων στο Βόλο, Μαγνησίας (28.07.2019) (Mylonaki et al., 2021).

τ. Συμμετοχή στο πείραμα PANACEA (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2020) - Ιωάννινα (περίοδος COVID-19)
Τον χειμώνα του 2020 ο κινητός σταθμός lidar συμμετείχε στην καταγραφή των αερολυμάτων στο Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων με στόχο τη μελέτη και την καταγραφή των οπτικών ιδιοτήτων των αιωρούμενων σωματιδίων και ο ρόλος τους στην υγεία των κατοίκων στα Ιωάννινα. Ένα τυπικό παράδειγμα μέτρησης του συντελεστή οπισθοσκέδασης  των αιωρούμενων σωματιδίων παρουσιάζεται στο Σχήμα 7.

Σχήμα 7. Καταγραφή της κατακόρυφης κατανομής του της χωροχρονικής μεταβολής του σήματος lidar (532 nm) (επάνω εικόνα) και του συντελεστή οπισθοσκέδασης (κάτω εικόνα) των αιωρούμενων σωματιδίων στα Ιωάννινα (26.01.2020).

ζ. Συμμετοχή στο πείραμα PANACEA (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2021) – Όρος Χελμός – Νομού Αχαΐας
Στόχος της διεθνούς πειραματικής εκστρατείας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου PANACEA στο όρος Χελμός ήταν η μελέτη του ρόλου των αερολυμάτων στην δημιουργία νεφών στο όρος Χελμός (βλ. Σχήμα 8).

Σχήμα 8. Καταγραφή της κατακόρυφης κατανομής της χωροχρονικής μεταβολής του σήματος lidar (532 nm) των αιωρούμενων σωματιδίων στο όρος Χελμός (01.10.2021).